- Βόνη
- I
(Bonn). Πόλη (311.900 κάτ. το 2002) της Γερμανίας, πρωτεύουσα της Δυτικής Γερμανίας μέχρι την ενοποίηση (1990) και στη συνέχεια διοικητικό κέντρο και έδρα της κυβέρνησης της ενωμένης Γερμανίας μέχρι τη μεταφορά όλων των αρμοδιοτήτων στη νέα πρωτεύουσα του κράτους, το Βερολίνο. Χτισμένη στην αριστερή όχθη του Ρήνου, του οποίου είναι λιμάνι με μεγάλη κίνηση, εξελίχθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο σε σπουδαίο βιομηχανικό κέντρο.Η πόλη ιδρύθηκε από το Δρούσο το 10 π.Χ. για να στρατοπεδεύσουν οι στρατιές του και έφερε το όνομα BonnaCastra Bonnensia. Από τότε βρέθηκε κάτω από διάφορες κυριαρχίες, έως ότου έγινε επισκοπική έδρα το 1273.Η επιλογή της ως πρωτεύουσας της Δυτικής Γερμανίας (1949-90) ευνόησε σημαντικά την οικονομική της ανάπτυξη και την πολεοδομική της εξάπλωση. Οι συνοικίες της, που είχαν υποστεί μεγάλες καταστροφές στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, ανασυγκροτήθηκαν γρήγορα και επεκτάθηκαν έως το Μπαντ Γκόντεσμπουργκ στο οποίο δεσπόζει το Γκόντεσμπουργκ, ένας ερειπωμένος σήμερα μεσαιωνικός πύργος, και στις πόλεις Μπόιελ, Κενιγκσβίντερ (38.000 κάτ.) και Μπαντ Χόνεφ κατά μήκος της αντίθετης όχθης του Ρήνου, με τις οποίες η Β. αποτελεί σήμερα σχεδόν ενιαίο πυκνοκατοικημένο αστικό κέντρο. Από τα πιο αντιπροσωπευτικά μνημεία της είναι η μητρόπολη, ρομανογοτθικού ρυθμού (11ος-13ος αι.), το δημαρχιακό μέγαρο ρυθμού ροκοκό, το σπίτι όπου γεννήθηκε ο Μπετόβεν, το ανάκτορο των εκλεκτόρων ρυθμού μπαρόκ (σήμερα στεγάζει πανεπιστήμιο), καθώς και η σύγχρονη συνοικία με το παλιό μέγαρο της ομοσπονδιακής βουλής. Αξιόλογο ενδιαφέρον παρουσιάζει το μουσείο του Ρήνου, που στεγάζει πλούσιες συλλογές, προϊστορικές, ρωμαϊκές και μεσαιωνικές, καθώς και τα σύγχρονα (εγκαινιάστηκαν το 1992) μουσείο Τεχνών και Ομοσπονδιακό Εκθεσιακό και Καλλιτεχνικό Κέντρο.
Η Μαρία Παυλίνα Καρολίνα Βοναπάρτη, πριγκίπισσα Μποργκέζε, αδελφή του Ναπολέοντα Α’, όπως απεικονίζεται σε εξαίρετο έργο του κορυφαίου Ιταλού γλύπτη Κανόβα (Πινακοθήκη Μποργκέζε, Ρώμη).
Το μέγαρο Σάουμπεργκ, χαρακτηριστικό αρχιτεκτονικό μνημείο της Βόνης.
IIΗ μητρόπολη της Βόνης, ναός του 11ου-13ου αι., στον οποίο συνυπάρχουν αρμονικά τα γοτθικά με τα ρομανικά στοιχεία.
Ημιορεινός οικισμός (υψόμ. 330 μ., 601 κάτ.) στην πρώην επαρχία Πεδιάδος του νομού Ηρακλείου. Βρίσκεται ΝΔ του Καστελιού. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Θραψανού.
Dictionary of Greek. 2013.